Kinh doanh cây xăng trong thời đại công nghiệp di động Mobility

Trong thời đại mà ngành công nghiệp di động đang không ngừng phát triển những công nghệ mới, ngành kinh doanh xăng dầu cũng bị kéo theo làn sóng công nghệ với những khó khăn và thử thách mới. Kinh doanh cây xăng trong thời đại công nghiệp di động đòi hỏi các doanh nghiệp cần nắm bắt cơ hội, xây sự chiến lược và năng lực để chuyển đổi hoạt động kinh doanh.

Phát triển kinh doanh cây xăng sau đại dịch Covid

Trong thập kỷ qua, kinh doanh cây xăng đã trở thành một trong những phân khúc có khả năng vượt trội hơn trong ngành xăng dầu. Sự tăng trưởng của cả thị trường tiêu dùng bên ngoài và kinh doanh quy mô nhỏ lẻ đã tạo cơ hội cho các cây xăng gia tăng lợi nhuận từ các dịch vụ tiện lợi và bán lẻ phi nhiên liệu khác.

Cũng như nhiều ngành khác, kinh doanh cây xăng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch Covid trong năm 2020, sản lượng hàng hóa giảm hơn 50% so với năm trước đó. Tuy nhiên, hầu hết các thị trường đã có sự khôi phục nhanh chóng khi giao thông cá nhân phục hồi lại, một phần là do phương tiện giao thông công cộng được cho là có nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh. Phân tích của McKinsey chỉ ra rằng kinh doanh cửa hàng xăng dầu có thể tiếp tục mang lại lợi nhuận hấp dẫn trong tương lai, nếu cửa hàng trưởng có thể khai thác các giá trị mở rộng trong mô hình kinh doanh (Hình 1).

Ngành kinh doanh cây xăng vẫn đang phát triển với những giá trị mở rộng mới

Để khai thác được những giá trị này, các doanh nghiệp xăng dầu cần xây dựng chiến lược, tìm hiểu cơ hội và thay đổi mô hình kinh doanh. Doanh nghiệp cần phân tích tình hình hiện tại và khả năng thay đổi nhu cầu xăng dầu trong những năm tới, xác định các cơ hội mới nổi trong lĩnh vực bán lẻ tiện lợi và trạm sạc xe điện (EV), đồng thời xem xét những yếu tố cần thiết để phát triển dịch vụ bán lẻ phi nhiên liệu hấp dẫn, cạnh tranh hiệu quả và mang lại lợi nhuận.

Tình hình ngành kinh doanh cây xăng ngày nay

Trong năm 2020 khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, doanh số bán lẻ xăng dầu giảm mạnh tại hầu hết các thị trường (Hình 2). Đến năm 2021, nhu cầu đã nhanh chóng hồi phục sau khi các thị trường mở cửa trở lại. Tuy nhiên, suy thoái kinh tế toàn cầu và việc mở rộng cơ hội làm việc tại nhà đã làm giảm nhu cầu đi lại của người dân, khiến khả năng phục hồi như trước đại dịch giảm đáng kể.

Doanh số bán lẻ xăng dầu giảm 50% đầu năm 2020 nhưng dần tăng trở lại

Ngoài ra, các cửa hàng tiện lợi lại chứng tỏ khả năng phục hồi tốt hơn. Để tránh các siêu thị đông đúc, nhiều người chọn các cửa hàng nhỏ hơn. Shell cho biết các cửa hàng tiện lợi tại trạm xăng của họ đã tăng 15% doanh thu trong tháng 9, 2020. Từ đó, nhiều hãng kinh doanh cây xăng tại nước ngoài đã nắm bắt cơ hội bằng cách hợp tác với các dịch vụ giao đồ ăn; ví dụ như BP và Deliveroo tại Anh, Shell và Foodpanda tại Singapore, 7-Eleven và Doordash tại Mỹ. Trong khi đó, các dịch vụ truyền thống như rửa xe và bảo dưỡng cũng được phát triển thêm tại các cửa hàng xăng dầu do nhu cầu vệ sinh phòng dịch.

Có thể thấy, sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân từ năm 2020 tới nay đã giúp các doanh nghiệp xăng dầu có cái nhìn tổng quan về những tác động có thể xảy ra của quá trình chuyển đổi năng lượng trong những năm tới.

Dự đoán nhu cầu xăng dầu

Viễn cảnh dài hạn của ngành kinh doanh cây xăng dự kiến ​​sự sụt giảm trong tổng giá trị toàn cầu từ 87 tỷ USD năm 2019 xuống còn 79 tỷ USD vào năm 2030 (5). Các thị trường đang phát triển ở Châu Á, Mỹ Latinh và Trung Đông có thể mong đợi sự tăng trưởng lớn về nhu cầu mua xăng dầu. Còn các nền kinh tế phát triển nhiều khả năng sẽ chứng kiến ​​sự suy giảm dần dần, với tác động rõ rệt nhất ở Châu Âu, tiếp theo là Mỹ và Trung Quốc. Sự suy giảm này sẽ thay đổi bởi việc cải thiện hiệu quả, các quy định để hạn chế khí thải, và sự gia tăng của thiết bị điện tử và giao thông công cộng, tùy theo mỗi quốc gia.

Thị trường các nước đang phát triển mở rộng, bao gồm bán lẻ phi nhiên liệu và trạm sạc xe điện

Trung kỳ, nhu cầu xăng dầu sẽ được định hình lại bởi sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng. Sự chuyển dịch từ phương tiện giao thông công cộng sang phương tiện cá nhân có khả năng làm tăng nhu cầu. Tuy nhiên, nhu cầu có thể sẽ giảm do tăng làm việc tại nhà, sự chuyển dịch sang các kênh mua sắm trực tuyến và việc chuyển từ siêu thị sang các cửa hàng tiện lợi.

Tuy nhiên, sự sụt giảm giá trị của bán lẻ xăng dầu dự kiến sẽ được bù đắp bằng các dịch vụ bán lẻ phi nhiên liệu, với dự báo toàn cầu tăng từ 22 tỷ USD vào năm 2019 lên 30 tỷ USD vào năm 2030 (Hình 3). Đặc biệt, các dịch vụ trạm sạc xe điện dự kiến sẽ tăng từ mức không đáng kể hiện nay lên 20 tỷ đô la vào năm 2030. Để nắm bắt nhóm giá trị này đòi hỏi đầu tư đáng kể vào việc xây dựng không chỉ cơ sở hạ tầng trạm sạc điện mà còn các tiện ích cho khách hàng như chỗ ngồi, nhà vệ sinh và trải nghiệm khách hàng tại chỗ.

Cạnh tranh sự tiện lợi tại cửa hàng xăng dầu

Do nhu cầu xăng dầu sẽ tăng cao trong tương lai, nhiều doanh nghiệp lớn đã công bố tham vọng tăng mạnh tỷ trọng thu nhập từ các dịch vụ bán lẻ phi nhiên liệu. Ví dụ như Sinopec ở Trung Quốc, PTT ở Thái Lan và Petronas ở Malaysia. Nhiều doanh nghiệp nhỏ lẻ thụt lùi hơn so với các doanh nghiệp lớn về hiệu suất. Vì vậy, việc nâng cấp cửa hàng theo các công nghệ hiện đại sẽ giúp các công ty khai thác được nhiều giá trị hơn.

Tương lai của tiêu dùng phi nhiên liệu tại trạm xăng có thể định hình bởi 3 xu hướng tiêu dùng, thúc đẩy bởi lối sống và sự phát triển công nghệ. Xu hướng thứ nhất là “mới và thường xuyên”, đề cập đến xu hướng của người tiêu dùng cắt giảm việc mua sắm tại các siêu thị lớn và chuyển sang cửa hàng nhỏ ở địa phương. Xu hướng thứ hai, “giao hàng nhanh” đề cập đến việc gia tăng đặt hàng trực tuyến và tiêu dùng ngoài nhà. Xu hướng thư ba, “trải nghiệm khách hàng không tiếp xúc” đề cập đến việc sử dụng các công nghệ tự động hóa, bảng điện tử và các giải pháp thanh toán không tiền mặt tại cửa hàng xăng dầu để hợp lý hóa trải nghiệm khách hàng trong và sau dịch bệnh.

Với ba xu hướng này, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu sẽ cần tìm hiểu nhu cầu địa phương và xem xét việc phát triển các mô hình kinh doanh mới.

Kinh doanh bán lẻ cây xăng đang dần chuyển tập trung từ phục vụ xe cộ sang nhu cầu khách hàng

Trong các mô hình kinh doanh, bao gồm các khả năng như phát triển đa phương tiện (cửa hàng tạp hóa, dịch vụ bưu chính, giao – nhận hàng,…); đa thương hiệu (hình thành quan hệ đối tác để chia sẻ địa điểm với các thương hiệu tiện ích khác); dịch vụ hàng đầu (xây dựng chuỗi dịch vụ tiên tiến như quản lý danh mục, chuỗi cung ứng và dịch vụ thực phẩm) (Hình 4).

>>> Xem thêm: Thanh toán không tiền mặt: Bước tiến công nghệ kinh doanh xăng dầu

Phát triển trạm sạc xe điện (EV)

Giống như các dịch vụ kinh doanh xăng dầu khác, dịch vụ sạc xe điện thay đổi đáng kể theo thị trường và địa điểm (Hình 5). Vì mức độ phát triển của ngành xe điện tại các thị trường là khác nhau, đây sẽ vẫn là một mô hình kinh doanh tập trung vào địa phương. Điểm khác biệt lớn nhất với các hình thức bán xăng thông thường là khách hàng không cần phải đến trạm xăng mà có thể sạc điện tại nhà, cơ quan, trung tâm mua sắm, bãi đậu xe và trạm sạc trên đường.

Trạm sạc xe điện trên đường đang là mô hình hấp dẫn với nhiều doanh nghiệp đầu tư

Điều này đặt ra cho nhiều doanh nghiệp câu hỏi: Đầu tư ở đâu? Về thị trường, cơ hội lớn nhất có thể nằm ở Trung Quốc, Liên minh Châu Âu và một số khu vực của Mỹ, ví dụ California. Trong các hình thức kinh doanh, các trạm sạc trên đường mang lại tiềm năng lớn nhất cho doanh nghiệp xăng dầu vì nó tận dụng mô hình kinh doanh và kinh nghiệm đã có sẵn, mang lại lợi nhuận tiềm năng cao hơn. 

Tuy nhiên, trạm sạc trên đường cũng có nhiều yếu tố rủi ro. Nó có thể mang đến lợi nhuận cho doanh nghiệp. Mặt khác, việc sạc điện tốn nhiều thời gian hơn bơm xăng, các doanh nghiệp sẽ cần điều chỉnh mô hình và dịch vụ để cung cấp trải nghiệm tại chỗ tốt hơn cho khách hàng, ví dụ như chỗ ngồi, sự an toàn và vệ sinh.

Khả năng phát triển tương lai sẽ rất phức tạp. Các doanh nghiệp xăng dầu, công ty dịch vụ và OEM lớn đang tìm cách phát triển với quy mô lớn. Nhiều doanh nghiệp xăng dầu mới, đặc biệt tại các nước phương Tây, cũng đang nghiên cứu trạm sạc xe điện. Các yếu tố quan trọng để thành công sẽ là vị trí và trải nghiệm của khách hàng. Để thiết lập lợi thế của người đi trước, các doanh nghiệp xăng dầu cần đầu tư sớm để tìm hiểu nhu cầu khách hàng và thử nghiệm các mô hình phù hợp. Như vậy, họ có thể tận dụng mô hình kinh doanh có sẵn và tạo lợi thế trong thời gian dài khi mà ngành ô tô đang dần chuyển sang chạy điện.

Các yếu tố cần để thành công

Để chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi năng lượng, các doanh nghiệp xăng dầu nên cân nhắc ba yếu tố:

Phát huy tối đa giá trị từ hoạt động kinh doanh cây xăng cốt lõi

Bằng cách sử dụng cả đòn bẩy truyền thống và kỹ thuật số. Đòn bẩy truyền thống có thể bao gồm chi phí thu mua và logistics. Tối ưu hóa “dấu chân” và vốn lưu động. Đòn bẩy kỹ thuật số và dữ liệu hóa có thể bao gồm chương trình khách hàng thân thiết với các ưu đãi cá nhân hóa; tối ưu hóa hoạt động kinh doanh bằng các phần mềm giúp phân tích tiên tiến, dự báo chính xác nhu cầu và tự động hóa logistics.

Phát triển định vị giá trị khác biệt

Tận dụng các cơ hội ngoài xăng dầu và phát triển một định dạng dịch vụ tiện lợi khác biệt. Bằng cách áp dụng phân tích tiên tiến, doanh nghiệp có thể phát triển các ưu đãi theo chuỗi cửa hàng, hoặc theo từng cửa hàng để tận dụng các cơ hội tại địa phương để tùy chỉnh mặt hàng, giá cả, khuyến mãi,…

Xây dựng chiến lược kinh doanh trạm sạc xe điện toàn diện

Xây dựng một chiến lược toàn diện, dành các khoản đầu tư và mang lại trải nghiệm hấp dẫn cho khách hàng để trở thành điểm đến ưa thích cho các phương tiện xe điện. Một chiến lược như vậy cần xác định các mô hình kinh doanh phù hợp với tương lai cho các phân khúc khách hàng mục tiêu và cung cấp sự minh bạch về cách đầu tư, vào đâu và khi nào.

Nguồn: Mckinsey & Company

Lời kết

Các doanh nghiệp kinh doanh cây xăng lo ngại về sự suy giảm nhu cầu xăng dầu có thể tìm kiếm cơ hội phát triển bằng những mô hình dịch vụ tiện lợi và phi nhiên liệu khác. Tuy nhiên, thị trường công nghệ phát triển nhanh chóng. Các doanh nghiệp nếu muốn trở thành người dẫn đầu cần hành động nhanh chóng để định vị bản thân và thành công. 

Hy vọng bài viết trên đã mang lại nhiều kiến thức hữu ích cho bạn đọc. Hãy đăng ký ngay để được tư vấn giải pháp quản lý xăng dầu hàng đầu từ PIACOM.