Kinh doanh xăng dầu Việt Nam: Chuyển mình trước làn sóng xe điện và lộ trình cấm xe xăng

Ngành kinh doanh xăng dầu Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt lịch sử, không chỉ vì xu hướng tiêu dùng chuyển dịch mạnh mẽ sang xe điện (EV) mà còn bởi lộ trình chuyển đổi xanh đã được luật hóa. Giữa lúc các đô thị lớn đang rốt ráo chuẩn bị hạ tầng và câu chuyện cấm xe xăng gây nhiều tranh cãi, các doanh nghiệp buộc phải tái định hình mô hình cốt lõi. Đây không phải là sự kết thúc, mà là thời điểm vàng để ngành năng lượng quốc gia tái định hình và nâng cấp chính mình.

1. Làn sóng xe điện và lộ trình cấm xe xăng

Ngành năng lượng đang đứng trước những thay đổi mang tính cấu trúc, xuất phát từ cả thị hiếu của khách hàng lẫn hành lang pháp lý. Thực tế cho thấy, người tiêu dùng hiện đại đang dần cởi mở hơn với phương tiện xanh, đồng nghĩa với việc xăng dầu sẽ dần phải chia sẻ thị phần cho điện năng.

Hơn thế nữa, cụm từ “cấm xe xăng” – vốn dĩ là một chủ đề nhạy cảm và gây nhiều tranh cãi trong dư luận thời gian qua – nay không còn chỉ là tin đồn mà đã dần hiện hình qua các văn bản quy phạm cụ thể. Quyết định số 876/QĐ-TTg đã vạch rõ lộ trình: ngay từ năm 2025, 100% xe buýt mới tại Hà Nội và TP.HCM sẽ chuyển sang năng lượng xanh; hướng tới mục tiêu 2050 chuyển đổi hoàn toàn phương tiện cơ giới đường bộ.

Song song đó, các đề án dừng hoạt động xe máy xăng tại nội đô (dự kiến 2030) cũng đang được nghiên cứu triển khai. Tới đây, Hà Nội chính thức thí điểm cấm xe máy xăng vào 9 phường phát thải thấp trong vành đai 1 theo khung giờ từ 1/7/2026, và sau đó sẽ mở rộng ra vành đai 2, vành đai 3 theo lộ trình.

Dù vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều, nhưng những quy định này là hồi chuông báo hiệu rõ ràng nhất: Doanh nghiệp cần bắt đầu đa dạng hóa danh mục sản phẩm để tránh bị động trước những thay đổi chính sách khó cưỡng này.

2. Tại sao cần ủng hộ chuyển đổi xanh?

Thay vì lo ngại, doanh nghiệp cần nhìn nhận chuyển đổi xanh là bước đi tất yếu để thực hiện cam kết Net-Zero và nâng tầm thương hiệu bền vững (ESG) trong mắt người tiêu dùng hiện đại.

Hành trình này không đòi hỏi phải “lột xác” ngay lập tức, mà có thể bắt đầu từ việc chuẩn bị hạ tầng đón đầu lộ trình xăng sinh học E10 (dự kiến từ 6/2026). Xa hơn nữa, việc tích hợp trạm sạc điện ngay tại cửa hàng xăng dầu sẽ giúp giải quyết bài toán khát điểm sạc của xã hội. Sự hiện diện của trụ sạc bên cạnh vòi bơm chính là thông điệp mạnh mẽ nhất về trách nhiệm và sự đồng hành của doanh nghiệp với xu thế thời đại.

3. Bài học mở rộng hệ sinh thái từ thế giới

Nhìn ra thế giới, những gã khổng lồ năng lượng như Shell, BP hay TotalEnergies chính là tấm gương phản chiếu rõ nét nhất cho xu hướng này. Họ đang thực hiện một cuộc chuyển dịch lớn: từ bỏ khái niệm “Trạm xăng” đơn thuần để hướng tới mô hình “Trạm năng lượng và Dịch vụ” đa năng. Tại đây, mô hình lai được áp dụng triệt để: các trụ sạc điện công suất lớn được lắp đặt song song ngay cạnh các cột bơm xăng truyền thống, đảm bảo phục vụ được mọi đối tượng khách hàng trong giai đoạn giao thời, thậm chí đã có rất nhiều trạm chuyển đổi sang phục vụ xe điện 100%.

Đặc biệt, các tập đoàn này nhận ra rằng khi thời gian nạp năng lượng cho xe điện kéo dài hơn so với đổ xăng, thì trải nghiệm chờ đợi của khách hàng chính là mỏ vàng mới. Mục tiêu cuối cùng là biến việc dừng chân nạp năng lượng trở thành một trải nghiệm mua sắm và thư giãn, qua đó gia tăng đáng kể tỷ trọng doanh thu từ các dịch vụ phi nhiên liệu.

4. Hướng đi chủ động cho doanh nghiệp xăng dầu Việt

Vậy, đâu là lời giải phù hợp nhất cho bài toán này? Thay vì những bước nhảy vọt mạo hiểm, doanh nghiệp Việt có thể chọn cho mình một lộ trình chuyển đổi hiệu quả, kết hợp hài hòa giữa việc tuân thủ chính sách và nắm bắt thời cơ:

• Chủ động hạ tầng cho nhiên liệu mới (E10): Hãy bắt đầu từ việc rà soát và nâng cấp cơ sở vật chất để sẵn sàng cho mốc thời gian 2026.
• Tích hợp trạm sạc điện ngay tại trạm xăng hiện tại: Tận dụng lợi thế “đất vàng” sẵn có để hợp tác lắp đặt trạm sạc là một bước đi khôn ngoan.
• Nâng cấp trạm xăng thành “Điểm đến đa tiện ích”: Hãy để các dịch vụ phi nhiên liệu (cửa hàng tiện lợi, rửa xe, bảo dưỡng…) trở thành động lực tăng trưởng mới.

Ở Việt Nam, các ông lớn như Petrolimex và PVOil cũng đã tiên phong triển khai bán xăng E10 và đang đẩy mạnh lắp đặt trạm sạc tại các cửa hàng xăng dầu của mình.

Ngoài năng lượng điện, các loại nhiên liệu thay thế như Hydrogen, Biofuel hoặc LNG/CNG cũng đang được đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu để ứng dụng cho ngành vận tải như cho vận tải. 

Lời kết

Xu hướng xe điện, hay ngay cả câu chuyện cấm xe xăng đầy tranh cãi không phải là rào cản, mà là đòn bẩy thúc đẩy ngành xăng dầu nói riêng và năng lượng nói chung cần đổi mới sáng tạo hơn, bền vững hơn. Tương lai thuộc về những doanh nghiệp biết nắm bắt xu hướng để liên tục hoàn thiện mình. Thay vì lo lắng, hãy cùng nhau chuẩn bị tâm thế và nguồn lực cho một chặng đường phát triển mới đầy hứa hẹn.